Het Speelse Kind: Haasje klein baasje

Ik versta onder liefde ...

‘Wat doen ze hier eigenlijk?

Wie heeft ze binnengelaten?’

Denk je eens in dat ze weg zijn, je vrienden, je geliefde, je kinderen, je ouders, allen die wij ‘onze relaties’ noemen en wég ook al je rechten, zekerheden en bezittingen. Stel dat het jouw positie en ‘status’ was: vreemdeling te zijn. De mens als vreemdeling heet een boek uit 1960, over het grote thema van de moderne literatuur. Maar je hoeft Kafka in zijn labyrintenwereld en Camus en Eliot en Beckett niet gelezen te hebben om jezelf te zien rondzwerven in een vreemde, ongastvrije wereldstad, een wildvreemde taal en nog erger.

Er staat niet dat je ze moet omarmen. En niet dat je warme gevoelens voor ze moet koesteren. De uitleg van het woord ‘liefde’ is ‘brood en kleding’. Brood en kleding zijn elementaire levensbehoeften. ‘Liefhebben’ blijkt in die spreuk over de vreemdeling te betekenen: in leven laten; in het leven, dat meest kostbare mensenrecht. Zoals ‘liefde’ tot je naaste wortelt in het besef van gelijkheid, dat je bent zoals hij of zij:

zo wortelt ‘liefde’ tot de vreemdeling in het besef dat je ook zelf een vreemdeling bent, geweest bent, kunt worden. Wie het leven een beetje kent, sluit dat niet uit.

Om te leren wat liefde is, moet je je wagen aan de moeilijkste liefde: de liefde tot de vreemdeling. Opdat de samenleving der mensen niet zal wegzakken in schijn-liefde, apen-liefde, bezitters-liefde, bloed-liefde, bloed-en-bodem-liefde, wordt ons gevraagd de vreemdeling lief te hebben.